Binnen een site of een toepassing heb je zeker al soortgelijke ergernissen ervaren:

"Waar zijn de contactgegevens? Ik kan de contactpagina niet vinden."
"Heeft de klik gewerkt? Er lijkt niets te gebeuren."

Het lijkt voor de hand te liggen: een interface^[1] moet intuïtief en gebruiksvriendelijk zijn. Maar een effectief platform is geen toeval. Het is het resultaat van een gebruikersgerichte aanpak: UX design (UX voor User Experience).

User experience design is een reeks elementen waaraan moet worden voldaan om een snelle, vloeiende, aangename,... interface te verkrijgen. Het vakgebied is enorm en UX design omvat tientallen disciplines. Toch schetst Peter Morville de belangrijkste factoren die de gebruikerservaring beïnvloeden:

Gebruikerservaring: De honingraatstructuur van Peter Morville.

Elk facet van het diagram komt overeen met een fundamenteel UX-kenmerk. De structuur moedigt ons aan om de volgende vragen te stellen:

• Nuttig: Voorziet het product/de dienst in een behoefte? Zonder behoefte heeft de gebruiker geen reden om het te gebruiken.
• Bruikbaar: Is het product eenvoudig, gemakkelijk te begrijpen en te hanteren?
• Wenselijk: Is het vanuit esthetisch oogpunt aangenaam om te gebruiken?
• Vindbaar: Is het gemakkelijk om door de interface te navigeren? Zodat de gebruiker onmiddellijk vindt wat hij nodig heeft.
• Toegankelijk: Is het toegankelijk voor mensen met een handicap?
• Geloofwaardig: Wekt het product/de dienst vertrouwen bij de gebruiker?
• Waardevol: Heeft het waarde? Die waarde is de som van alle andere factoren.

Dit is waar de UX/UI-ontwerper om de hoek komt kijken: hij brengt de voorwaarden samen om de best mogelijke gebruikerservaring te creëren. Bij B12 komt de ontwerper helemaal aan het begin van een project in beeld. Deze eerste stap is om met de klant te bespreken hoe zij (of hun eindgebruikers) werken en om erachter te komen welke moeilijkheden zij ervaren.

In dit stadium is het doel om te begrijpen wie de gebruikers zijn, wat hun problemen zijn en wat ze nodig hebben.

Zodra dit is gedefinieerd, kan de prototypefase beginnen. Na analyse van de verzamelde informatie doet de ontwerper voorstellen en presenteert deze in de vorm van wireframes en mockups. De prototypes vormen een concreet communicatiemedium tussen gebruikers en ontwerpers.

De verschillende soorten wireframes (van links naar rechts): low fidelity wireframe, medium fidelity wireframe, high fidelity wireframe (of mockup).

Wireframes zijn het skelet van de applicatie. Hiermee kunnen we ons richten op de structuur van de applicatie en het pad van de gebruiker bepalen. Ze kunnen met de hand of met speciale software worden getekend. Een van de vele voordelen is dat je snel feedback kunt verzamelen en deze kunt aanpassen.

De mockups (of high fidelity wireframes) weerspiegelen een zeer getrouwe visie op het toekomstige project. En met reden, het grafisch charter wordt nu op hen toegepast: de kleuren, typografie, iconografie, logo, foto's, teksten, enz.

Bij B12 testen we prototypes met eindgebruikers (meestal de klant). Zo zorgen we ervoor dat de toekomstige toepassing aan hun verwachtingen voldoet en vermijden we onnodige ontwikkeling.

Een van de uitdagingen was het ontwerpen van de navigatie van een volledige interface binnen één mockup. De gebruiker krijgt toegang tot een grote hoeveelheid inhoud en een indrukwekkende reeks acties. Een goed georganiseerde structuur laat hem dan precies zien waar hij zich in de interface bevindt, ondanks de veelheid aan beschikbare filters en tabbladen. De rangschikking van informatie stelt de gebruiker ook in staat om de details van een lijstitem tegelijkertijd met andere inhoudslijsten te bekijken, wat zeer relevant is voor zijn dagelijkse taken.

Als de visuele mockups vervolgens door de klant zijn gevalideerd (na een cyclus van feedback, brainstormen en aanpassingen), begint de ontwikkeling.

Zodra er een nieuwe functionaliteit is geformuleerd, bespreken de ontwerper en de ontwikkelaar deze. Ze controleren of de aanpassingen succesvol kunnen worden uitgevoerd en of ze passen in de rest van het systeem.

Het resultaat? Als de gebruiker een taak snel en vlot kan voltooien, is hij een tevreden gebruiker!

Natuurlijk is de gebruikerservaring niet beperkt tot de tijd die uitsluitend op de applicatie wordt doorgebracht. Het omvat alle interacties die plaatsvinden voor, tijdens en na de tijd die op het platform wordt doorgebracht.

Wanneer iemand bijvoorbeeld een nieuwe account aanmaakt op een platform, moet hij meestal de registratie valideren via een link die hij per e-mail ontvangt. De kwaliteit van de e-mail is al van invloed op de ervaring van de gebruiker: een duidelijke boodschap, het gebruik van het grafische charter, een duidelijk zichtbare actieknop, etc. De bezoeker heeft al een eerste indruk van het product voordat hij zich zelfs heeft aangemeld op het platform. Zolang het optimaal is...

Merk ook op dat UX- en UI-ontwerp niet moeten worden verward. UI-ontwerp (UI voor User Interface) is een onderdeel van UX. UI houdt zich bezig met het esthetische aspect van een project. Dit is een van de kenmerken van het diagram van Peter Morville: "Desirable". De UI zorgt ervoor dat een lay-out positieve emoties opwekt en ervoor zorgt dat mensen erop willen blijven hangen.

Conclusie

Bij elke website of applicatie is de impact van UX design duidelijk. Het draagt bij aan het succes van het product. Als gebruikers het prettig vinden om met een product om te gaan, zullen ze het gaan gebruiken. Sterker nog, ze zullen erover praten en fan worden van het product.

B12 hecht veel belang aan UX-ontwerp en betrekt ontwerpers uit het team bij veel van haar projecten. Hoe duidelijker en gebruiksvriendelijker de interface, hoe groter de gebruikerstevredenheid.

‍

HARTSON R., PYLA P., The UX Book 2 : Agile UX Design for a Quality User Experience, Morgan Kaufmann, 2019, p. 405 tot 411

‍

[¹]Een interface kan een webapplicatie zijn, een mobiele applicatie, een website, enz.